In Steenwijkerland zetten we in op een gezond, veilig en kansrijk opgroeien voor onze kinderen.
We maken ons echter zorgen over alcohol- en middelengebruik onder jongeren. Dat blijkt ook uit het Gezondheidsbeleid – dat is opgesteld met inwoners, professionals en organisaties.
Hoe helpen we als professional de cultuur te veranderen? Lieke Helmes (projectleider Vaardigheden voor het Leven) in gesprek met jeugdarts Karin ter Horst.
Alcoholgebruik onder jongeren verdient aandacht in Steenwijkerland. Jongeren drinken hier namelijk hun eerste glas alcohol met een gemiddelde leeftijd van 13,3 jaar, aldus de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 van de GGD*.
Jonge drinkers ontwikkelen later vaker problemen als alcoholmisbruik en -verslaving. In het Gezondheidsbeleid Steenwijkerland 2023-2026 zien we dat ook in onze gemeente jonge drinkers grotere drinkers zijn. Karin: “Het percentage binge-drinkers en het aantal jongeren dat wel eens dronken of aangeschoten is, ligt hier hoger dan in omliggende gemeentes.”
Volgens Karin begint dat vaak in de thuissituatie. 44% van de drinkende tieners in Steenwijkerland krijgt alcohol van hun ouders. “Die bedoelen het goed: willen hun kind liever thuis voorzichtig laten kennismaken met alcohol. Maar het werkt averechts: tieners die thuis al mogen drinken, drinken eerder en meer, en worden vaker stevige drinkers.”
Behalve thuis geen alcohol aanbieden, is er volgens Karin nog iets wat volwassenen kunnen doen om alcoholgebruik van kinderen uit te stellen. En dat is zelf stoppen met drinken in het bijzijn van kinderen. Karin: “Ouders van jonge kinderen kunnen daarmee nu al de keuzes beïnvloeden die hun kind als tiener zal maken.”
Jonge kinderen die alcoholgebruik zien, denken er namelijk positiever over. Er vindt dan al een ontwikkeling plaats in hun hersenen waardoor zij eerder geneigd zullen zijn om te beginnen met drinken, zo blijkt uit onderzoek van het Trimbos Instituut: kinderen van 2 jaar snappen al dat wijnglazen speciaal zijn, en kinderen van 4 jaar zien hoe alcohol het gedrag van hun ouders verandert. De interesse is gewekt.
“Kinderen die ouders
zien drinken,
beginnen zelf eerder
met drinken.”
Verandering begint bij bewustwording. Na de herfstvakantie start de landelijke campagne Zien drinken, doet drinken. Ook in Steenwijkerland is hier volop aandacht voor. “Het kost tijd om cultuur te veranderen, maar dat betekent niet dat we niet nu moeten beginnen.” aldus Lieke.
Karin erkent dat het een lastig onderwerp is voor ouders. Wat werkt? Hoe pak je het aan? Hoe maak je het bespreekbaar in je omgeving? Op vier avonden in november organiseren scholen daarom ouderbijeenkomsten over alcoholgebruik. Ouders kunnen dan over het onderwerp in gesprek met experts van Tactus Verslavingszorg. Op de ouderbijeenkomst van het VO is ook Karin zelf aanwezig.
“Cultuur veranderen
kost tijd, maar
dat betekent niet
dat we niet
moeten beginnen.”
Karin ziet in aanloop naar de campagne voordelen terug van het sterke netwerk dat we hebben opgebouwd. De lijnen zijn kort, en de bereidheid om bij te dragen groot. Veel partijen helpen de belangrijke boodschap uitdragen naar ouders: “Scholen van verschillende organisaties trekken samen op om ouderbijeenkomsten te organiseren in hun wijk of kern. Sociaal Werk de Kop, sportverenigingen, huisartsen, het onderwijs: iedereen helpt om ouders te bereiken met deze belangrijke boodschap.”
Karin en Lieke doen een oproep aan een ieder om de campagne te ondersteunen. Wij als professionals staan tenslotte dichtbij ouders. Lieke besluit: “Als wij deze boodschap samen uitdragen, kunnen we een verandering in gang zetten. Daar zijn de kinderen bij gebaat.”
Het Platform Collectieve Preventie Steenwijkerland, de GGD en Tactus Verslavingszorg zijn aanwezig op onze 10/14 Markt op 19 november. Mocht je willen sparren over dit onderwerp, dan ben je van harte welkom! Lieke nodigt iedereen uit die meer wil weten: “Ook wanneer je niet direct werkt met jongeren in de leeftijd van 10 tot 14 jaar ben je welkom. Het gaat erom dat we samen een gemeenschap voor en met jongeren in Steenwijkerland realiseren.”
* In de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 zijn de leerlingen van RSG Tromp Meesters locatie Stationsstraat en ’t Ravelijn niet bevraagd.