Hoe geef je leiding aan grensgangers?
Door Ingrid Pouw en Petra Bleijenburg
Grensgangers –
professionals die interprofessioneel werken en constant schakelen tussen verschillende perspectieven en werkwijzen.
Professionals werken steeds vaker samen buiten hun eigen vakgebied om de leefwereld en ontwikkeling van kinderen en jongeren te verbeteren. In Steenwijkerland doen we dit binnen Samen voor Ryan.
Interprofessioneel samenwerken (IPS) is niet zomaar samenwerken. Het is een manier om moeilijke problemen aan te pakken door krachten te bundelen en samen tot de beste oplossing te komen.
In plaats van te blijven binnen de kaders van het eigen vakgebied, leren professionals om de grenzen over te steken en samen duurzame oplossingen te vinden voor complexe vraagstukken.
Dit stelt leidinggevenden voor een uitdaging: hoe geef je leiding aan grensgangers, professionals die interprofessioneel werken en constant schakelen tussen verschillende perspectieven en werkwijzen?
Reflectie als kern
van samenwerking
IPS gaat verder dan het uitwisselen van kennis en vaardigheden. Het raakt aan diepere overtuigingen en drijfveren. Vaak richten we ons op wat we zien: gedrag, kennis of praktische oplossingen.
Maar onder die zichtbare laag liggen overtuigingen en normen die ons handelen sturen, vaak zonder dat we ons daar bewust van zijn. Juist in interprofessionele samenwerking is het essentieel om verder te kijken dan de oppervlakte en de onderstroom te begrijpen.
Het IJsbergmodel van McClelland (1987) laat zien dat ons gedrag slechts het topje van de ijsberg is. Daaronder liggen onze waarden, drijfveren en overtuigingen. Nog dieper liggen onze persoonlijke behoeften en identiteit. Zonder inzicht in deze diepere lagen missen we het grotere geheel.
Leidinggeven aan interprofessionele teams
betekent dat je ruimte biedt voor reflectie:
Waarom doen we de dingen zoals we ze doen? Wat drijft ons? Welke overtuigingen beïnvloeden ons handelen?
Wrijving als katalysator
voor beweging en groei
Wanneer professionals uit verschillende disciplines samenwerken, ontstaan er onvermijdelijk spanningen. Iedereen kijkt door de lens van zijn eigen vakgebied, gevormd door expertise, ervaring en persoonlijke waarden.
Dit kan botsingen opleveren, maar juist in die wrijving schuilt de mogelijkheid tot groei en innovatie. De sleutel is om niet vast te blijven zitten in de verschillen, maar om deze te zien als een kans om van elkaar te leren.
IPS vraagt van leidinggevenden dat zij een cultuur creëren waarin professionals zich veilig voelen om hun perspectieven te delen, ook als die botsen. Dit vraagt om moed, nieuwsgierigheid en een open houding.
Door elkaars expertise te benutten en gezamenlijke ambities na te streven, kunnen we voorbij de grenzen van individuele disciplines denken en duurzame oplossingen ontwikkelen.
De essentie van IPS:
verbinding en flexibiliteit
IPS is effectief wanneer professionals structureel samenwerken, actief bijdragen vanuit hun expertise en werken aan gezamenlijke doelen. Dit vraagt om een overstijgend perspectief: samenwerking moet vak- en organisatiegrenzen overbruggen om kennis en vaardigheden optimaal te benutten.
Een cruciaal aspect van IPS is ‘boundary crossing’ (Akkerman & Bakker, 2011): het vermogen om perspectieven te verbinden, werkwijzen op elkaar af te stemmen en samen innovatieve oplossingen te ontwikkelen. Dit vraagt om flexibiliteit en een bereidheid om van elkaar te leren.
Leidinggevenden spelen hierin een sleutelrol. Zij moeten niet alleen het proces faciliteren, maar ook zelf het voorbeeld geven door over de grenzen van hun eigen expertise te kijken.
Wil je hier meer over weten?
We nodigen je van harte uit voor de bijeenkomst IPS voor directieleden, leidinggevenden en beleidsmedewerkers.
